- Konsekwencje płacenia pod stołem w systemie emerytalnym o zdefiniowanej składce – przypadek Polski
W systemach emerytalnych o zdefiniowanej składce zjawiska powiązane z szarą strefą mają znaczący wpływ na wysokość indywidualnych emerytur. W artykule przeanalizowano wpływ płacenia pod stołem (fragmentu szarej strefy) na przyszłą sytuację emerytów w Polsce. Opracowanie bazuje na modelu mikrosymulacyjnym, w ramach którego wygenerowano 20 tysięcy przykładowych biografii osób, które w roku 1999 wchodziły na rynek pracy i były w wieku 18-25 lat. Wyniki pokazują, że instytucja emerytury minimalnej oraz płeć świadczeniobiorców mają kluczowe znaczenie dla relacji między wypłatami pod stołem a świadczeniem emerytalnym. W polskim systemie emerytalnym w przypadku ponad połowy kobiet wypłaty pod stołem nie mają wpływu na wysokość przyszłych emerytur – niezależnie od scenariusza, otrzymują one jedynie emeryturę minimalną. W takiej sytuacji wypłaty pod stołem są szczególnie korzystne dla pracownika – zwiększają bieżący dochód bez pomniejszania dochodu w przyszłości. Z punktu widzenia państwa oznacza to jednak niższe bieżące dochody publiczne oraz wyższe przyszłe koszty związane z dopłatami do emerytur minimalnych. Opracowanie pokazuje także, że dla pozostałych kobiet oraz niemal wszystkich mężczyzn płacenie pod stołem skutkuje proporcjonalną redukcją przyszłych świadczeń: niższą medianową emeryturą, niższą przeciętną stopą zastąpienia, wyższą stopą ubóstwa osób starszych (zwłaszcza kobiet) oraz większymi nierównościami w wysokości świadczeń.
- Przywiązanie do organizacji a wybrane okołoemerytalne działania firm – siła i jakość wzajemnych relacji
W opracowaniu podjęto problematykę wzajemnej relacji przywiązania do organizacji i okołoemerytelnej polityki firm w kontekście zarządzania międzygeneracyjnego. Zbadano 757 osób pracujących (402 kobiet i 355 mężczyzn), w wieku 20-78 lat. Wykorzystano Skalę Przywiązania do Organizacji J. Meyera i N. Allen, ankietę własnego autorstwa (odnoszącą się do praktyk stosowanych wobec zróżnicowania demograficznego w firmie), metryczkę. Zastosowano jednoczynnikową analizę wariancji z oceną wielkości efektu. W świetle otrzymanych wyników obserwuje się, że badani, których pracodawcy zawsze stosują analizowane instrumenty prezentują najsilniejsze przywiązanie do organizacji. Wnioskuje się, że rozwiązania organizacyjne wyrażające troskę o przyszłych i obecnych emerytów powodują wzrost przywiązania do organizacji.
- Obietnice wzajemnie stawianych oczekiwań między pracownikiem a menadżerem jako część kontraktu psychologicznego
Celem niniejszego artykułu jest zilustrowanie treści współczesnych kontraktów psychologicznych oraz zbadanie różnic w kontraktach psychologicznych z perspektywy menadżera pełniącego w organizacji zarówno rolę pracowniczą, jak i reprezentacyjną. Zastosowany model badawczy został oparty na wynikach badań McLeana Parksa i Selsa dotyczących kontraktów psychologicznych opartych na wymiarach cech. Teoretyczne podejście do pomiaru kontraktów psychologicznych zorientowanych na cechy oddaje specyfikę współczesnych kontraktów psychologicznych. W celu zbadania różnic w treści kontraktów psychologicznych pomiędzy menadżerami pełniącymi w organizacji rolę pracowniczą a menadżerami pełniącymi w organizacji rolę reprezentacyjną (pracodawcy) przeprowadzono badanie obejmujące obie perspektywy badawcze. Przeprowadzono ilościowe badanie CAWI z udziałem 500 menadżerów (w tym 183 menadżerów badanych z perspektywy pracowniczej i 317 menadżerów badanych z perspektywy przedstawiciela organizacji) pracujących w średnich i dużych polskich firmach z sektora usług dla biznesu (BSS). Wyniki badań wskazały na niewielką dysproporcję sił pomiędzy zobowiązaniami podejmowanymi przez menadżerów w roli pracowników wobec pracodawcy a postrzeganymi zobowiązaniami podejmowanymi przez menadżerów w roli pracowników wobec pracodawców. Stwierdzono również, że rozumienie oczekiwań pracodawców wobec zobowiązań pracowników wobec organizacji oraz rozumienie zobowiązań organizacji wobec pracowników były podobne. Stwierdzono natomiast szereg różnic między obiema perspektywami badawczymi oraz silny wpływ stanowiska na siłę zobowiązań. Główne ustalenia dotyczą podejścia opartego na cechach, przyjętego do pomiaru kontraktów psychologicznych oraz stwierdzonych istotnych różnic w zakresie postrzeganych zobowiązań kontraktowych. Badania dostarczają menadżerom wskazówek, jak powinni zarządzać swoimi kontraktami psychologicznymi, a także kontraktami swoich pracowników.
- Wartości minimum socjalnego w Polsce w czwartym kwartale oraz średnioroczne w 2022 r.
Artykuł prezentuje szacunki minimum socjalnego w czwartym kwartale oraz średniorocznie w 2022 r. Po trzecim kwartale, gdy wartość minimum zwykle spadała z uwagi na sezonową obniżkę części produktów żywnościowych, notujemy ponowny wzrost wydatków modelowych. Przy wskaźniku CPI za IV kwartał 2022 r. w odniesieniu do IV kw. 2021 r. (17,3%), minimum socjalne wzrosło nieco szybciej: od 17,9% (gospodarstwo rodziców z małym dzieckiem) do 19,0% (gospodarstwo z trójką dzieci). Gdy punktem odniesienia będzie III kwartał 2022 r., wartości minimum socjalnego wzrosły od 4,2% gospodarstwo rodziców z dzieckiem młodszym) do 4,8% (gospodarstwo osób dorosłych bez dzieci), przy wartości wskaźnika CPI na poziomie 3,6%. W porównaniu do III kwartału 2022 r., przeważającym czynnikiem szybszego tempa wzrostu minimum socjalnego w IV kwartale 2022 r. był wyższy wzrost kosztów mieszkaniowych. Wydatki te wzrosły od 6,5% do 6,8% w zależności od wielkości mieszkania, przy niższej dynamice CPI (3,5%). W modelu minimum socjalnego najbardziej wzrosły koszty centralnego ogrzewania i podgrzania wody (wzrost odpowiednio o 15,7% i 12%). Inne wydatki na nośniki energii ujęte w koszyku (energia elektryczna, gaz) zmieniały się tak samo jak wskaźniki CPI. Gdy bierzemy pod uwagę cały 2022 r., przy wskaźniku CPI na poziomie 14,4%, wartości minimum socjalnego wzrosły od 13,6% (osoba samotnie gospodarująca w wieku emeryckim) do 15,1% (gospodarstwo 5-osobowe z trójką dzieci). W 2022 r. na wzrost wartości minimum socjalnego największy wpływ wywarły zmiany w wycenie głównych grup wydatków: żywności oraz opłat za mieszkanie. Dynamika zmian cen żywności była średnio wyższa od wskaźnika CPI o ponad 2 p.p. Najbardziej wzrosła wycena artykułów w grupie tłuszczów, cukru i słodyczy oraz produktów zbożowych. W 2022 r. modelowe wydatki na użytkowanie mieszkania i nośniki energii wzrosły od 13,5% do 13,8%, przy dużo wyższej dynamice wskaźnika CPI w tej grupie (22,8%). W modelu minimum najbardziej wzrosły koszty centralnego ogrzewania i podgrzania wody (wzrost odpowiednio o 17,6% i 18,7%) oraz czynszu i opłat pochodnych (15,7%). Koszty nośników energii wzrosły od 14,7% do 16,8%, przy dużo wyższym wskaźniku CPI (32,5%).
- Bezpieczeństwo socjalne Polaków. Analiza porównawcza. Recenzja książki dr Dariusza Zalewskiego
Recenzja książki pt. „Bezpieczeństwo socjalne Polaków. Analiza porównawcza”, autorstwa doktora Dariusza Zalewskiego.
Polityka Społeczna - cały wykaz
