Wsparcie społeczno-pedagogiczne jako element pracy socjalnej z osobą z przewlekłą chorobą i z niepełnosprawnością (5) Niepełnosprawność i długotrwała choroba to kwestie społeczne, które od lat stanowią jedną z częstszych przyczyn udzielania pomocy socjalnej przez ośrodki pomocy społecznej. Celem pracy było przedstawienie wsparcia społecznego oraz wsparcia pedagogicznego w pracy socjalnej, świadczonej na rzecz osób z niepełnosprawnością i z przewlekłą chorobą. Tekst skłania do refleksji nad poszukiwaniem nowych obszarów działań w pracy socjalnej z uwzględnieniem wsparcia społeczno-pedagogicznego.
Wola mocy ku przemocy. Społeczne i kulturowe aspekty zjawiska zachowań przemocowych w rodzinie (16) Artykuł dotyczy zjawiska przemocy w rodzinie, rozpatrywanej z punktu widzenia uwarunkowań kulturowych oraz w kontekście negatywnych predyspozycji poszczególnych podmiotów społecznych do podejmowania działań motywowanych ich potrzebą władzy i dominacji nad innymi. Kwestie te zanalizowano w trzech szkicach tematycznych dotyczących przemocy względem mężczyzn, kobiet oraz dzieci. Na szczególną uwagę zasługuje pierwsza grupa adresatów zachowań przemocowych. Przemoc względem mężczyzn stanowi bowiem zjawisko dotychczas zdecydowanie marginalizowane w dyskursie publicznym lub uznawane wręcz za nieistniejące. W wielu przypadkach jest ona traktowana jako rodzaj schizofrenii kulturowej męskiej roli społecznej. Wymaga zatem dokładniejszych analiz badawczych, ale przy zachowaniu koniecznego krytycyzmu realnie uwzględniającego istotność doświadczanej przez mężczyzn przemocy jako społecznej kwestii problemowej, a nie medialnej sensacji i zagadnienia konkurencyjnego względem zachowań przemocowych wobec kobiet oraz dzieci.
Outreach w pracy socjalnej (40) Opracowanie jest próbą zwrócenia uwagi czytelników na metody outreach podejście w pracy socjalnej. Publikacja wynika bardziej z doświadczenia autorki niż z literatury naukowej i wyraża przekonanie o doniosłości stosowania tego podejścia w aktualnej sytuacji eksplozji problemów socjalnych. Tekst opiera się na opisie zestawu wymogów potrzebnych do stosowania metody, a więc na szczegółowej diagnozie osoby w sytuacji ryzyka socjalnego, poznawaniu terenu przez pracownika socjalnego, planie i spontaniczności w działaniu oraz na dobrej osnowie psychologicznej. Autorka prezentuje wybrane techniki, które można wykorzystać w działaniu oraz rozpatruje sytuacje wynikające ze specyfiki metody outreach.
Konflikt i przemoc z udziałem seniorów w domach pomocy społecznej ł uregulowania prawne i rekomendacje działań naprawczych. Przykład Podlasia (50) Prezentowany artykuł podejmuje tematykę konfliktu i przemocy z udziałem seniorów w domach pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych. W pierwszej kolejności omówione zostały uregulowania prawne dotyczące konfliktu i przemocy w domach pomocy społecznej, aby w dalszej części, na podstawie zrealizowanych badań jakościowych w trzech podlaskich domach pomocy społecznej oraz odwołania się do konkretnych przykładów i wniosków z badań, ocenić obowiązujące regulacje prawne i zaproponować rekomendacje działań naprawczych. W sposób szczególny uwaga zwrócona została na: zmianę przepisów dotyczących kierowania podopiecznych do DPS, ustawowe zwiększenie uprawnień personelu w przeciwdziałaniu agresji mieszkańców, uzupełnienie braków kadrowych w DPS, inwestowanie w podnoszenie kwalifikacji personelu, usprawnienie komunikacji oraz sposobów informowania mieszkańców o warunkach odpłatności za DPS, budowanie wizerunku instytucji i wzajemnego szacunku oraz przemyślane rozmieszczenie podopiecznych w pokojach.
Realizacja świadczeń zdrowotnych w domu pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku (70) W świetle Konstytucji RP obywatel ma prawo do ochrony zdrowia. Dotyczy to także mieszkańców w podeszłym wieku w domu pomocy społecznej (DPS). Pogłębiające się zniedołężnienie, współistnienie wielu schorzeń, ich przewlekłość i poziom powikłań wyzwalają wzrost zapotrzebowania w DPS na systematyczną, całodobową geriatryczną opiekę medyczną (opieka lekarska, usługi pielęgnacyjne i rehabilitacyjne). Realizacja potrzeb zdrowotnych mieszkańców w podeszłym wieku w DPS przez podmioty podlegające pod służbę zdrowia budzą wiele kontrowersji, stąd konieczność zmian przepisów prawnych w kierunku przeniesienia ciężaru finansowania świadczeń zdrowotnych w DPS na NFZ.
Praca z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną w środowisku domu pomocy społecznej - trajektoria losów sierot społecznych (85) Głównym celem artykułu jest ukazanie zagadnienia pracy z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną w środowisku domu pomocy społecznej. Autorki starają się odpowiedzieć na pytania, jakie metody i formy pracy z dziećmi niepełnosprawnymi intelektualnie są praktykowane i które z nich są uważane za najbardziej skuteczne. Zwrócono uwagę na relacje z rodziną oraz na sytuację społeczno-ekonomiczną rodziców jako ważne czynniki determinujące oddanie dziecka do ośrodka pomocy. Rozważania mają charakter teoretyczno-empiryczny.
Wybrane normatywne i praktyczne aspekty przyznawania świadczenia wychowawczego w formie rzeczowej lub świadczenia usług (104) Ustawa o pomocy państwa w wychowaniu dzieci wprowadziła do polskiego systemu prawnego świadczenie wychowawcze. Jej celem jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. Artykuł podejmuje próbę refleksji nad przyjętym rozwiązaniem prawnym mającym przeciwdziałać marnotrawieniu świadczenia wychowawczego. Wskazano na kluczowe wątpliwości praktyczne, do jakich skłania zmiana formy przyznawanego świadczenia na rzeczową i opłacania usług.
Badania
Postawy pracowników ośrodka pomocy społecznej wyznacznikiem skłonności do innowacyjnych zmian w pracy socjalnej (123) Praktyka pracy socjalnej pokazuje, że innowacje w pracy socjalnej wprowadzane są powoli i często spotykają się z oporem pracowników socjalnych w ich stosowaniu. W artykule zostały przedstawione rezultaty badania przeprowadzonego w sierpniu 2015 r. wśród pracowników warszawskiego ośrodka pomocy społecznej. Badanie miało w głównej mierze charakter eksploracyjny (poznawczy) mający na celu zidentyfikowanie obaw pracowników związanych z oddzieleniem pracy socjalnej od działań administracyjnych związanych z udzielaniem świadczeń. Zadaniem badania było również rozpoznanie zainteresowania innowacjami w pracy socjalnej oraz sprawdzenie, na ile pracownicy OPS wyposażeni są w wiedzę na ten temat.
Zajęcia praktyczne realizowane na kierunku Praca Socjalna UAM w opiniach absolwentów roku 2011 i 2015. Refleksja nad kształceniem kadry pomocy społecznej (137) Prezentowany artykuł składa się z czterech części. W pierwszej wskazuje teoretyczne ujęcie rozwoju polskiej pracy socjalnej jako dyscypliny akademickiej począwszy od lat 60. do czasów nam obecnych. Skupia się na zmianach, jakie następowały w kształceniu kadry pomocy społecznej oraz w jaki sposób kształtowała się autonomia pracy socjalnej na polskich uczelniach. Druga część poświęcona jest metodologii badań, skonstruowanym celom, zaproponowanym metodom, technikom oraz przebiegowi i organizacji badań. W trzeciej części analizowane są zgromadzone wyniki badań, poświęcone ogólnym opiniom na temat kierunku praca socjalna oraz szczegółowym, poświęconym konkretnym przedmiotom praktycznym, takim jak: zajęcia praktyczne w placówkach, projekt socjalny, praktyka zawodowa, praktyka specjalizacyjna, obszary pracy socjalnej. Ostatnią część stanowią wnioski z badań oraz wskazanie głównych dylematów związanych z akademickim kształceniem przyszłej kadry pomocy społecznej.
Dobre praktyki
Geneza i rozwój współczesnego ruchu hospicyjnego na tle zachodzących przemian demograficzno-społecznych na świecie (155) Celem prezentowanego artykułu jest przedstawienie i opisanie modyfikacji, jakie zachodziły w obszarze projektów związanych z realizacją polityki działań wobec umierającego i jego rodziny na przestrzeni wieków. Naszkicowanie tego niezwykle istotnego kontekstu historycznego pozwoli poznać obraz współczesnego ruchu hospicyjnego na świecie, a także pozwoli zrozumieć, dlaczego aktualnie realizowane są programy okołopaliatywne wspierające konkretne grupy uwikłane w pozostawanie w tzw. sytuacji granicznej. Prezentowany opis opiera się na analizie tematycznej treści literatury krajowej oraz zagranicznej i obejmuje okres od czasów starożytnych aż po dzieje najnowsze.
Do dyskusji
Dyscypliny pedagogiki w kształceniu pracowników socjalnych i asystentów rodziny (175) Artykuł prezentuje model kształcenia pedagogicznego na trzech etapach kształcenia pracowników socjalnych i asystentów rodziny: licencjackiego (zawodowego), magisterskiego i permanentnego, uzasadniając, że pedagogika jest koniecznością w procesie kształcenia. Model zawiera przypisane do każdego etapu kształcenia dyscypliny pedagogiczne, ze wskazaniem ich znaczenia dla rzetelnego i efektywnego procesu pomocowego w świetle założeń i standardów pracy socjalnej i asystentury rodziny.
Przygotowanie do zawodu przyszłych pracowników socjalnych oraz pedagogów resocjalizacyjnych (190) W Polsce zazwyczaj oddzielane są działania i podejmowane przez pracowników socjalnych od zadań wykonywanych przez pedagogów resocjalizacyjnych. W innych krajach te dwa zawody często korelowane są z uwagi na przedmiot i podmiot zainteresowania. Dlatego podjęto próbę dokonania pewnej refleksji nad funkcjami, jakie pełnią przedstawiciele tych zawodów w kontekście posiadanej przez nich wiedzy, kompetencji społecznych - w tym zawodowych oraz wartości, które im przyświecają. Dokonano również rewizji efektów kształcenia na kierunku pedagogika specjalna (na specjalności: pedagogika resocjalizacyjna) i praca socjalna na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej, jako jednej z państwowych uczelni.
