- Zasady stosowania przepisów bhp wobec osób na umowach cywilnych
Z punktu widzenia pracodawcy zawarcie umowy cywilnoprawnej często bywa bardzo praktyczne. Na pierwszy rzut oka odchodzi wiele obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Ale czy faktycznie tak jest? Zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych nie mogą wprawdzie cieszyć się przywilejami prawnej ochrony pracy, które wynikają z przepisów Kodeksu pracy. Mają jednak prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zakres stosowania przepisów bhp wobec zatrudnionych na podstawie umów prawa cywilnego nie jest tak jednoznaczny, jak w przypadku pracowników. Warto zatem poznać niezbędne minimum w tej kwestii – zanim zapewnienie właściwego poziomu bezpieczeństwa zostanie zweryfikowane przez inspektora Państwowej Inspekcji Pracy.
- Kierownicza rola pracodawcy (3)
- Ogólna charakterystyka umów cywilnych (3)
- Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bhp (4)
- Badania lekarskie (5)
- Odzież i obuwie robocze (5)
- Środki ochrony indywidualnej (6)
- Przekazywanie informacji o zagrożeniach (6)
- Zawiadomienie o wypadku ciężkim, zbiorowym lub śmiertelnym (7)
- Rola społecznej inspekcji pracy (7)
- Rola inspektorów Państwowej Inspekcji Pracy (8)
- Wątpliwości dotyczące szkoleń bhp zleceniobiorców
Zasadą jest, że nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do wykonywania której nie posiada wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Wiąże się z tym obowiązek zapewniania szkoleń bhp. Wątpliwości w zakresie obowiązkowych szkoleń mogą pojawić się w sytuacji gdy pracodawca, oprócz pracowników, zatrudnia również osoby na podstawie umów prawa cywilnego. W wielu przypadkach szkolenia takie będą konieczne, a brak ich przeprowadzenia będzie zakwestionowany przez społeczny nadzór nad warunkami pracy albo inspektora Państwowej Inspekcji Pracy. W jakich sytuacjach trzeba zatem zapewnić szkolenia bhp osobom na umowach cywilnych?
- Kwalifikacje, umiejętności oraz znajomość przepisów (9)
- Zasadność czy obowiązek szkoleń (10)
- Zasady prowadzenia szkoleń (11)
- Odpowiedzialność za wykroczenie i przestępstwo (11)
- Pytania czytelników
- W jakich godzinach przeprowadzić szkolenie wstępne zleceniobiorcy (13)
Osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia nie jest pracownikiem i tym samym nie ma do niej zastosowania zasada, zgodnie z którą szkolenie bhp powinno odbywać się w godzinach pracy i na koszt pracodawcy. W przypadku pracobiorcy zatrudnionego na podstawie umowy prawa cywilnego można uznać, że dopuszczalnym postępowaniem będzie zorganizowanie szkolenia poza przyjętymi godzinami pracy – bez prawa do wynagrodzenia.
- Orzecznictwo sądowe
- Zwolnienie lekarskie a wykonywanie zlecenia – nie będzie zasiłku chorobowego (14)
Celem udzielenia zwolnienia lekarskiego jest umożliwienie osobie niezdolnej do pracy podjęcia procesu leczenia, z czym wiąże się konieczność powstrzymania się od wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej. Dlatego przedłożenie pracodawcy zaświadczenia lekarskiego przez osobę chorą i wykonywanie w okresie objętym zwolnieniem lekarskim pracy zarobkowej na rzecz innego podmiotu (np. zleceniodawcy) jest wprowadzeniem w błąd organu rentowego co do okoliczności, które warunkują prawo do zasiłku chorobowego.
- Umowa o dzieło i umowa zlecenia – nie tylko Państwowa Inspekcja Pracy, ale też Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi kontrole
Dlaczego Zakład Ubezpieczeń Społecznych zajmuje się zawieranymi umowami o dzieło, skoro nie ma obowiązku opłacania składek od tych umów? Odpowiedź na to pytanie jest tylko jedna – właśnie dlatego, że są one zwolnione z oskładkowania. Wielu pracodawców w sposób świadomy i celowy zawiera umowy o dzieło, aby uniknąć kosztów związanych z opłacaniem składek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeciwdziała temu między innymi przez czynności kontrolne. W artykule przytoczono liczne orzeczenia sądów, które w tym temacie nie są jednak jednolite. Nie sama nazwa zawieranej umowy określa przecież jej rzeczywisty charakter. Nie można zatem wskazać jednoznacznie, które umowy o dzieło na pewno zostaną zakwestionowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a które uznane za prawidłowe.
- Kiedy Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakwestionuje umowę (15)
- Konieczność uregulowania składek (16)
Aktualności BHP - cały wykaz