- Narażenie zawodowe na Staphylococcus aureus w środowisku oczyszczalni ścieków
Celem badań była ocena narażenia zawodowego na bakterie Staphylococcus aure-us, w tym oporne na metycylinę S. aureus (MRSA) i inne szczepy odporne na antybiotyki w środowisku miejskich oczyszczalni ścieków (WWTP). Zasadniczo pracownicy oczyszczalni ścieków są zawodowo narażeni na S. aureus, w tym MRSA, i inne szczepy oporne na antybiotyki i wiele antybiotyków. Największe ryzyko zakażenia dotyczy czynności przeprowadzanych w bezpośrednim kontakcie ze ściekami lub urządzeniami, przez które przepływają ścieki, szczególnie na etapie oczyszczania mechanicznego. Istotnym źródłem S. aureus wydaje się być intensywna hodowla zwierząt gospodarskich zlokalizowana na obszarze analizowanych oczyszczalni ścieków. Badanie potwierdza konieczność dezynfekcji ścieków odprowadzanych do oczyszczalni ścieków.
- Status jamy ustnej długoterminowych pacjentów hemodializowanych a ich status społeczno-ekonomiczny
Przewlekła choroba nerek, nadciśnienie krwi i cukrzyca są uznawane za choroby cywilizacyjne, które dotykają coraz więcej ludzi. Prawdopodobieństwo spotkania pacjenta cierpiącego na te choroby wzrasta. W związku z tym kluczowe znaczenie ma lepsze zrozumienie specyficznych potrzeb dentystycznych takich grup pacjentów. Celem pracy była ocena stanu higieny jamy ustnej i potrzeb pacjentów cierpiących na schyłkową przewlekłą chorobę nerek, nadciśnienie tętnicze i / lub cukrzycę. Status społeczno-ekonomiczny pacjentów hemodializowanych był niski, co w większości przypadków było wynikiem trudności w rozpoczęciu pracy. Z powodu niższych standardów życia można zaobserwować zaniedbanie higieny jamy ustnej i jej konsekwencje.
- Promocja zdrowia w zakładach pracy przeciwdziałających skutkom starzenia się personelu. Czym różni się od działań w innych firmach i jakie przeszkody napotyka?
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy firmy, które realizują promocję zdrowia personelu, by przeciwdziałać skutkom jego starzenia się, odróżniają się od zakładów pracy, które nie kierują się tym motywem w swoich działaniach prozdrowotnych. Analizowane różnice dotyczą częstości realizacji i ewaluacji wyodrębnionych przedsięwzięć prozdrowotnych, prowadzenia oceny potrzeb i oczekiwań zdrowotnych personelu, zainteresowania menedżerów tematem starzenia się ludności i rozbudowania motywacji do promowania zdrowia. Ponadto analizowano utrudnienia, jakie napotykają pracodawcy przy promocji zdrowia personelu w kontekście problemu starzenia się. W konkluzji wskazano postulowane kierunki wsparcia firm, by poprzez promocję zdrowia ograniczały niekorzystne skutki zmian demograficznych.
- Ocena roli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w aktywizacji zawodowej osób z problemami zdrowotnymi, realizowanej poprzez wydawanie orzeczeń o celowości przekwalifikowania zawodowego
Wprowadzenie renty szkoleniowej do systemu ubezpieczeń społecznych miało na celu przywrócenie na rynek pracy osób, które z powodu choroby stały się niezdolne do wykonywania dotychczasowego zawodu. Osoby te – po specjalistycznym szkoleniu – mogą uzyskać nowe kwalifikacje pozwalające na aktywność zawodową na ogólnym rynku pracy. Celem badania była ocena roli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w aktywizacji zawodowej osób z problemami zdrowotnymi, realizowanej poprzez wydawanie orzeczeń o celowości przekwalifikowania zawodowego. Analizie poddano 460 akt spraw, w których w 2009 r. wydano orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie. Skuteczność renty szkoleniowej jako narzędzia aktywizacji zawodowej osób z problemami zdrowotnymi, wyrażana liczbą osób przekwalifikowanych, które wróciły na rynek pracy, jest niska. Ponad 80% osób nie zmienia wykonywanego zawodu, część z nich ponownie składa wniosek o świadczenie rentowe. Duża liczba nieprawidłowych orzeczeń oraz brak współpracy pomiędzy instytucjami realizującymi przekwalifikowanie zawodowe, czyli ZUS a urzędami pracy, jest powodem niewielkiej skuteczności renty szkoleniowej. W celu jej zwiększenia konieczne jest przeprowadzenie zmian organizacyjnych i legislacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem poszerzenia wiedzy lekarzy orzekających w ZUS i lekarzy służby medycyny pracy, jak również poprawa współpracy pomiędzy wszystkimi instytucjami zaangażowanymi w aktywizację zawodową osób z problemami zdrowotnymi.
- Trendy nadumieralności mężczyzn w wieku produkcyjnym w województwie o najwyższych współczynnikach zgonów w Polsce
W 2014 r. natężenie przedwczesnych zgonów w województwie łódzkim wynosiło 40 na 10 000 osób i było najwyższe w kraju (średnia dla Polski: 32). Nadumieralność mężczyzn przed 65 r.ż. pozostaje poważnym problemem medycznym i społecznym. Celem pracy była analiza trendów czasowych nadumieralności mężczyzn w wieku produkcyjnym w województwie łódzkim ogółem i według najważniejszych przyczyn zgonów. Celem pracy jest analiza trendów czasowych nadumieralności mężczyzn w wieku produkcyjnym w województwie łódzkim ogółem i według najważniejszych przyczyn zgonów. Mimo redukcji natężenia zgonów w obu grupach płci zwiększyła się nadumieralność mężczyzn z powodu zewnętrznych przyczyn zgonu i chorób układu krążenia.
- Krzyżujące się kompetencje (skill mix) w zawodach medycznych i okołomedycznych
Problemem wielu systemów ochrony zdrowia jest niedobór kadr medycznych, przede wszystkim lekarzy i pielęgniarek. Ich liczba, kompetencje i uprawnienia warunkują dostępność usług medycznych i ich jakość. Zapotrzebowanie na usługi medyczne zwiększa się wraz z postępującym procesem starzenia się populacji, wzrostem liczby zachorowań na choroby przewlekłe i ciągłymi reformami systemów zdrowotnych. Koszty pracownicze w ochronie zdrowia są kosztami najbardziej obciążającymi system, dlatego trzeba tworzyć efektywne zespoły pracowników sektorowych, korzystając z dostępnych zasobów. Wymienione czynniki skutkują racjonalizacją zatrudnienia lub nadawaniem nowych uprawnień medycznych i okołomedycznych nowym grupom profesjonalistów, czego wynikiem jest zjawisko krzyżowania się kompetencji (skill mix). Dobrze przygotowane i wdrożone krzyżujące się kompetencje pozwalają poprawić jakość opieki nad pacjentem, zwiększyć jego zadowolenie i uzyskać lepsze wyniki kliniczne. W procesie krzyżowania się kompetencji dochodzi do zamiany sprawowanych dotychczas ról. Gdy jedni profesjonaliści rozbudowują istniejące role, inni są zobowiązani do przyjęcia niektórych aspektów poprzedniej roli. Przy krzyżowaniu się kompetencji często pojawiają się też nowe role, nowe zawody, których zakres opracowuje się tak, aby pasowały one do obowiązującej praktyki. Najczęściej krzyżujące się kompetencje dotyczą personelu pielęgniarskiego i położniczego oraz lekarzy i ratowników medycznych. Aby przeciwdziałać niedoborowi lekarzy w Polsce, wprowadzono zmiany, których celem jest zwiększenie dostępu do świadczeń medycznych: m.in. pielęgniarki i położne uzyskały prawo do wypisywania recept i ordynacji medycznej, ratownicy medyczni – prawo do wykonywania medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych, a fizjoterapeuci – prawo do realizacji samodzielnej wizyty fizjoterapeutycznej. Powstał także nowy zawód – koordynator medyczny.
- Nefropatia mezoamerykańska – nowe wyzwanie dla lekarzy medycyny pracy
Nefropatia mezoamerykańska (mesoamerican nephropathy – MeN) to endemiczna forma przewlekłej choroby nerek (PChN), która nie ma związku z czynnikami ryzyka rozwoju PChN, takimi jak cukrzyca i nadciśnienie tętnicze. Występuje przede wszystkim u mężczyzn zatrudnionych w rolnictwie, wykonujących ciężką pracę fizyczną w gorącym i suchym klimacie. Od końca lat 90. XX w. zanotowano znaczący wzrost liczby zachorowań na PChN w Ameryce Środkowej i południowym Meksyku, a częstość jej występowania w tym regionie jest prawie 9-krotnie wyższa niż w Stanach Zjednoczonych. Najwyższa na świecie śmiertelność z powodu PChN jest w Salwadorze: w latach 1984–2005 wzrosła 10-krotnie. Patofizjologia MeN pozostaje niewyjaśniona. W materiale histopatologicznym obecne są przewlekłe zmiany cewkowo-śródmiąższowe, którym mogą towarzyszyć zmiany w kłębuszkach nerkowych. Na rozwój choroby mają istotny wpływ powtarzany cyklicznie stres cieplny, związane z nim nadmierne pocenie się oraz odwodnienie. Choroba stanowi ważny problem społeczny i ekonomiczny oraz wyzwanie w zakresie diagnostyki, terapii i profilaktyki dla lekarzy wielu specjalności, szczególnie dla lekarzy medycyny pracy.
- Fluorouracyl i doksorubicyna – kardiotoksyczne cytostatyki w miejscu pracy
Celem pracy jest analiza potencjalnych zagrożeń zawodowych związanych z fluorouracylem (FU) i doksorubicyną (DOX). Przegląd piśmiennictwa przeprowadzono, korzystając z faktograficznych i bibliograficznych baz naukowych obejmujących czasopisma recenzowane oraz z tzw. szarej literatury. W Polsce od 2014 r. trwa proces ustalania dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego dla wybranych leków przeciwnowotworowych, a podstawą do wyznaczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń jest zwykle stężenie ekwiwalentne 0,1% najmniejszej znalezionej w piśmiennictwie dawki terapeutycznej. Stosuje się także współczynniki niepewności, które uwzględniają: mechanizm działania cytostatyku, dynamikę metabolizmu, ocenę klasyfikacji i oznakowania pod kątem właściwości rakotwórczych, mutagennych oraz genotoksycznych, szkodliwego działania na rozrodczość, działania toksycznego na narządy, zdolność kumulacji cytostatyku, ocenę działania łącznego z innymi cytostatykami, postać fizykochemiczną oraz kompletność danych. Jeśli jest to możliwe, szacuje się ryzyko wystąpienia dodatkowego nowotworu. W Unii Europejskiej kluczowym rozwiązaniem prawnym dotyczącym zdrowia publicznego, ukierunkowanym na problematykę nowotworów zawodowych, jest dyrektywa CMD (carcinogens and mutagens directive). Omawiane cytostatyki wykazują działanie genotoksyczne i są zaliczone do grupy leków niebezpiecznych. Ich poważnym działaniem ubocznym jest zagrażające życiu uszkodzenie serca. W przeprowadzonej analizie wykazano, że włączenie leków niebezpiecznych do wykazu substancji podlegających wymaganiom dyrektywy CMD jest całkowicie uzasadnione. Procedura klasyfikacji i oznakowania cytostatyków powinna zostać zharmonizowana w całej Unii Europejskiej: zapewniłoby to rzetelne i wiarygodne zarządzanie ryzykiem.
- Ostre zatrucie ołowiem w strzelnicy halowej
Przedstawiony przypadek pokazuje, że ostre zatrucie ołowiem może wystąpić z powodu krótkotrwałego narażenia na mieszaninę pyłu zawierającego amunicję i ołowiu. Takie narażenie może powodować utrzymywanie się wysokiego poziomu ołowiu we krwi przez lata przy braku jakichkolwiek objawów. Mężczyzna w średnim wieku z historią około 7-dniowego sprzątania starej strzelnicy rekreacyjnej z dużą amunicją i osadami pyłu przedstawił się oddziałowi ratunkowemu z bólem brzucha, dusznością, zmęczeniem i zaburzeniami funkcji poznawczych. Biorąc pod uwagę jego historię zawodową, przeprowadzono specjalne testy, które wykazały wysokie stężenie ołowiu zarówno we krwi, jak i moczu. U pacjenta zdiagnozowano ostre zatrucie ołowiem. Rozpoczął terapię chelatacyjną, która poprawiła parametry kliniczne i laboratoryjne. W ciągu następnych prawie 3-letnich obserwacji poziom ołowiu we krwi pacjenta zmieniał się i nadal wzrastał. Biorąc pod uwagę brak innych źródeł ekspozycji na ołów, były one prawdopodobnie spowodowane powstawaniem złogów kostnych.
- Wytyczne do przeprowadzania swoistych wziewnych testów prowokacyjnych: stanowisko Europejskiego Towarzystwa Chorób Układu Oddechowego (ERS) w kontekście polskich doświadczeń
W procesie diagnostyczno-orzeczniczym bardzo istotne jest zastosowanie metod obiektywnych o jak największej swoistości, ponieważ rozpoznanie choroby zawodowej implikuje konsekwencje natury medycznej i prawnej. Swoiste wziewne testy prowokacyjne (specific inhalation challenge – SIC) są niezastąpionym narzędziem diagnostycznym w rozpoznawaniu schorzeń alergicznych układu oddechowego (takich jak nieżyt nosa, astma) oraz alergicznego zapalenia spojówek i ostrych uogólnionych reakcji alergicznych, także o etiologii zawodowej. W 2014 r. zespół ekspertów Europejskiego Towarzystwa Chorób Układu Oddechowego (European Respiratory Society) opublikował wytyczne do przeprowadzania SIC stosowanych w diagnostyce chorób zawodowych układu oddechowego. Autorzy niniejszej publikacji omawiają europejskie wytyczne w kontekście polskich doświadczeń z ośrodka referencyjnego, tj. z Kliniki Chorób Zawodowych i Zdrowia Środowiskowego Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi. W artykule szczegółowo opisano przebieg SIC oraz kryteria oceny otrzymanych wyników w diagnostyce astmy zawodowej.
- Erratum do września „Kalibracja detektorów termoluminescencyjnych w jednostkach Hp (0,07) za pomocą lampy rentgenowskiej i źródła 137Cs” (Med Pr. 2019; 70 (6): 669–73)
Oryginalną wersję artykułu można znaleźć na stronie http://medpr.imp.lodz.pl/Calibration-of-thermoluminescent-detectors-in-Hp-0-07-units-by-using-an-X-ray- rura, 109931,0,2.html.
Medycyna Pracy - cały wykaz
