• Wystąpienie Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego (2)
  • Regulacje prawne i doświadczenia związane z rekultywacją terenów pogórniczych w Polsce (4)
    Do rekultywacji terenów pogórniczych, w zależności od stanu gruntów, sposobu prowadzenia rekultywacji i daty zanieczyszczenia gruntów stosuje się zróżnicowane podstawy prawne. Mimo tego, polskie górnictwo z powodzeniem prowadzi rekultywację zdegradowanych terenów. W latach 2000-2009 zrekultywowało ogółem 10,8 tys. ha gruntów, z czego na górnictwo węgla brunatnego przypada 34,0%, surowców skalnych 27,1%, a siarki 20,5%. Na szczególną uwagę zasługują wyniki górnictwa siarki, z uwagi na konieczność eliminacji zagrożeń powodowanych obecnością znacznych ilości siarki i jej związków na powierzchni terenu. Rekultywacja terenów pogórniczych wymaga rozwiązywania specyficznych problemów, omówionych w artykule na wybranych przykładach.
  • Wybrane aspekty odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego w rejonie Konina (12)
    Kopalnie węgla brunatnego "Konin" i "Adamów" należą do kopalń wieloodkrywkowych. Wymusza to konieczność ustawicznego zajmowania nowych terenów pod eksploatację oraz pokonywania barier finansowych i prawnych. Przykładem jest odkrywka Tomisławice, w przypadku której uzyskanie decyzji środowiskowych trwało 13 lat. Teren odkrywki położony jest poza obszarem Natura 2000, a na jej powierzchni występują grunty orne należące do 8 klas bonitacyjnych. Przeważają gleby IV klas bonitacyjnych. Na terenach pogórniczych KWB "Konin" dominuje rekultywacja rolnicza, a w strukturze zasiewów lucerna. Rekultywacja rolnicza, w odróżnieniu od rekultywacji leśnej i rekreacyjnej, jest intratna dla kopalni, umożliwiając sprzedaż zbędnych i obciążonych wysokimi podatkami gruntów pogórniczych. 
  • Osad ściekowy i wełna mineralna w strategii odbudowy gleb na terenach zniszczonych przez górnictwo otworowe siarki (16)
    Praca analizuje wpływ różnych sposobów rekultywacji bezglebowych utworów po otworowej eksploatacji siarki, z wykorzystaniem osadu ściekowego i poużytkowej wełny mineralnej Crodan, na właściwości sorpcyjne. W porównaniu do nawożenia mineralnego NPK, stwierdzono korzystny wpływ dodatku wymienionych odpadów na kształtowanie właściwości wodnych i pojemności sorpcyjnej rekultywowanego utworu bezglebowego. W okresie badań stwierdzono spadek pojemności sorpcyjnej, najwyższy pod wpływem NPK, a najniższy w warunkach stosowania osadu ściekowego. 
  • Zastosowanie technik bioremediacyjnych w procesach oczyszczania odpadu wiertniczego pochodzącego ze starego dołu urobkowego (23)
     Artykuł przedstawia wyniki badań przebiegu biodegradacji zanieczyszczeń ropopochodnych w odpadzie wiertniczym, zdeponowanym w starym dole urobkowym, z wykorzystaniem etapowej technologii oczyszczania, realizowanej w warunkach przemysłowych metodą in-situ. Obejmowała ona następujące etapy: remediację wstępną (drenaż melioracyjno-odciekowy), modyfikację struktury odpadu, bioremediację podstawową, stymulowaną przez wapnowanie i wzbogacanie środowiska odpadu w składniki abiogenne, oraz inokulację biopreparatem opracowanym na bazie autochtonicznych, niepatogennych bakterii i grzybów z dołu urobkowego. Proces oczyszczania odpadu wiertniczego z zanieczyszczeń ropopochodnych kompleksowo monitorowano (badania: fizykochemiczne odpadu, chromatograficzne zanieczyszczeń ropopochodnych i mikrobiologiczne). Pozwoliło to na optymalizację procesów bioremediacyjnych i ocenę ich efektywności oraz dało możliwość uruchomienia środków zaradczych w momencie obniżenia się ich skuteczności.
  • Stan rekultywacji terenów pogórniczych w polskim górnictwie odkrywkowym węgla brunatnego (32)
    W artykule, na tle charakterystyki polskiej branży węgla brunatnego, przedstawiono stan rekultywacji terenów pogórniczych w poszczególnych kopalniach do 2010 r. Omówiono procesy nabywania terenów pod działalność górniczą i zbywania ich po przeprowadzonych pracach rekultywacyjnych oraz dotychczasowe osiągnięcia kopalń w zakresie rekultywacji i rewitalizacji terenów poeksploatacyjnych. Z artykułu wyłania się obraz byłych terenów eksploatacyjnych, które obecnie - po procesie zagospodarowania - służą mieszkańcom do celów rekreacyjnych i w sposób znaczący podnoszą atrakcyjność regionów, w których się znajdują. 
  • Studium uwarunkowań emisji gazów ze zlikwidowanych kopalń południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (39)
    Jednym z problemów, wynikających z likwidacji kopalń węgla kamiennego, jest emisja gazów kopalnianych. W pracy podjęto próbę udokumentowania czynników ją wywołujących i wyjaśnienia ich względnego znaczenia na podstawie danych ze zlikwidowanych kopalń oraz wyników kontroli gazowej 37 zasypanych szybów w SW części GZW. Analizę przeprowadzono na tle charakterystyki rozkładu przestrzennego (pola) maksymalnych metanonośności (Gmax) GZW.
  • Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych kopalni kruszywa naturalnego "Pierwoszów" jako przykład dobrych praktyk (54)
    Wśród wielu obowiązków jakie ciążą na przedsiębiorcy, który przekształcił działalnością górniczą grunty, jeden dotyczy rekultywacji. Towarzyszy temu wydatkowanie dużych środków finansowych i to przeważnie w okresie, kiedy zakład górniczy jest w fazie schyłkowej. Jednym z udanych przykładów, gdzie obowiązek rekultywacji przerodził się w swego rodzaju pasję twórczą, jest zakład górniczy "Pierwoszów" eksploatujący kruszywo naturalne. Artykuł przedstawia bliżej sylwetkę tego zakładu, wykonaną rekultywację i zagospodarowanie terenu, jako przykład dobrej praktyki. Jednocześnie, na tle obowiązującego stanu prawnego w zakresie rekultywacji, sygnalizuje problemy związane z prowadzeniem rekultywacji w polskich warunkach. 
  • Historia i współczesność górnictwa
    • Historia Spotkań Szefów Urzędów Górniczych Krajów Europejskich (58)